Nieuws

Familieportretten

In april 2004 zocht een kunsthandelaar in Londen per e-mail contact met de Stichting Van de Sandt met de mededeling dat hij in het bezit was van twee geschilderde portretten, voorstellende – blijkens de achterschriften – Alexander van de Sandt en diens vrouw Mechtildis Streuff. Hij zou deze portretten (ingelijst, 71 x 88 cm) kort tevoren op een veiling bij Christie’s South Kensington in Londen hebben verworven en bood ze nu aan de Stichting te koop aan.

Dr. Alexander van de Sandt (1663-1721) was advocaat en schepen in Xanten. Hij was getrouwd met Anna Mechtildis Streuff (1669-1748), dochter van een advocaat in Kleef.

Omdat wij uiteraard niet over één nacht ijs wilden gaan, hebben wij ons voor nadere expertise gewend tot het Iconografisch Bureau in Den Haag, onderdeel van het Rijksinstituut voor Kunsthistorische Documentatie. Dit bureau bracht ons vervolgens in contact met de kunsthistorica drs. Marina Aarts in Amsterdam, die gespecialiseerd is in het beoordelen en taxeren van werken van oude meesters. Zij bleek bereid bij een reeds voorgenomen bezoek aan Londen de schilderijen ter plaatse te gaan bekijken.

Het oordeel van mevrouw Aarts, na het zien van de originelen, luidde o.m. dat de schilderijen zowel artistiek als conditioneel van goede kwaliteit waren. De oorspronkelijke doeken zijn aan de achterkant versterkt door een z.g. bedoeking. De achterschriften (respectievelijk van de Sandt en Mechtilde Streuff épouse van de Sandt), waarop de identificatie van de geportretteerden was gebaseerd, zijn waarschijnlijk van de originele achterkanten gekopiëerd.

Zowel het Iconografisch Bureau als mevrouw Aarts dateerde de schilderijen (aan de hand van de stijl, de kleding, de pruik van de manspersoon e.d.) omstreeks 1730/1740, dus na het overlijden van Alexander. Mogelijk zijn ze, volgens de stijl en de mode van die tijd, als aandenken aan de overledene gemaakt. De inscripties op de achterkanten, hoewel mogelijk pas in de 19e eeuw aangebracht, kunnen echter volgens de experts niet verzonnen zijn en moeten gebaseerd zijn op familiaire overlevering.

Hoe dat ook zij, de schilderijen leken interessant genoeg om ze in het bezit van de familie te krijgen. Casper van de Sandt heeft daarom besloten ze voor eigen rekening aan te kopen. Nu sieren ze de wanden van het huis van Casper en Ans in Bosch en Duin.

Blijft nog de vraag hoe deze Xantense portretten in Londen terecht zijn gekomen. Blijkens nader ingewonnen informatie waren de schilderijen bij Christie’s ingebracht door een handelaar die ze drie jaar tevoren bij een kunsthandel in Ljunby (Zweden) had gekocht. Pogingen om bij deze kunsthandel meer te weten te komen over de herkomst van de schilderijen hebben geen resultaat gehad.